Хунаштаар-оол Ооржака тураскааткан Республика чергелиг хоомей моорейге Гран-При шанналын Евгений Сарыглар чаалап алган

«Хунаштаар-оол сыгырты бээрге, кижи тынмайн баар» деп ол үеде чугаалажып турганы анаа эвес.
Хунаштаар-оол Сүрүң-оолович Ооржак — сес ажы-төлдүң адазы, хөй санныг уйнуктарның кырган-ачазы. Улуглары Дарья, Валерий оларның «аъдының бажы эрте-ле хоя берип», бо өртемчейден ырай бергеннер. Оон бичиилери Байыр-оол амгы үеде найысылал Кызылда ажылдап-чурттап чоруур, Уран — Бии-Хем кожууннуң Аржаан сумузунда, Виктор — ИХЯ-ның хоочуну, амгы үеде хүндүлүг дыштанылгада, Хүлер, Салбакай, Серафима олар ада-иезиниң мал-маганының дуюн үспейн, арат ажыл-агыйлыг амыдырап-чурттап чоруурлар.

Тыва хөөмей-сыгытта «Хунаштаар-оол стили» деп хевир бар дээрзин эртемденнер тайылбырлап турар. Бөдүүн чон өгбевисти эртем ажылынга ындыг янзылыг мөңгежидип турары ол деп билип турар бис.

Март 23-түң хүнүнде Алдан-Маадыр суурга алдарлыг чаңгыс чер-чурттуувус, Тыва АССР-ниң алдарлыг артизи Хунаштаар-оол Ооржактың 80 харлаанынга тураскааткан «Сыгыт, хөөмей — «Сүт-ле-Хөлде» деп республика чергелиг хөөмей мөөрейи болуп эрткен. Аңаа ниитизи-биле 74 хөөмейжи база 9 аас чогаал ансамбльдери киришкен. Мөөрей-биле чергелештир Алдан-Маадырның уругларның уран чүүл школазынга Тываның Улустуң хөөмейжизи Хунаштаар-оол Ооржактың адын тывыскан байырлал болган.

Мөөрей дугайында. Алдарлыг хөөмейжиниң ажы-төлү, төрелдери бо мөөрейниң деткикчилери болган. Улуг хөөмейжилерниң изин истеп чоруп орар салгалдары арбын-дыр дээрзин бо мөөрей бадыткаан. Ынчалза-даа ниитизи-биле үнелеп чугаалаар болза, хөөмей чаңгыс деңнелде турупканы илдең. Хөөмейжи бүрүзү бодунуң мергежилин бедидип, чогаадыкчы езу-биле ажылдаар турбуже, биеэги-ле хевээр өскерилге, өзүлде чок артып турарын көргүзүп турарлар эвээш эвес. Мөөрейниң киржикчилеринге Хунаштаар-оол Ооржак дугайында видео- болгаш аудио- материалдарны көргүскени улуг сонуургалды болдурган. Киржикчилерниң аразында 4 харлыг Намзырай Хомушку бодунуң дурт-сынындан-даа узун игилге ойнаанын көрүкчүлер магадаан. Хоочун хөөмейжилерден Василий Ооржак (Сүт-Хөл), Мерген-оол Ондар, Геннадий Донгак (Чөөн-Хемчик) олардан аныяктар арга-дуржулга алганы чугаажок. Чер-черден келген хөөмейжилер боттарының тускай аянын салбайн турары өөрүнчүг. Ылаңгыя Бай-Тайганың Бай-Талдан «Эдер-Куй» аас чогаал бөлүүнүң арга-дуржулгазы, чогаадыкчы дилээшкиннери чылдан чылче бедип орарын демдеглевес аргажок.

Мөөрейниң тиилекчилери: Дээди шаңналды (Гран-при) Евгений Сарыглар (Кызыл) бүзүрелдии-биле чаалап алган. Лауреаттар: 1-ги чергениинге Каа-Хем кожуундан Айбек Сат төлептиг болган; 2-ги чергениинге – Чаа-Хөлден Артур Дамдын-оол; 3-кү чергениинге – Кызылдан Откун Достай. Дипломантылар: 1.Бай-Тайгадан Андриан Өпей. 2.Чөөн-Хемчиктен Омак Ооржак. 3.Сүт-Хөлден Байлак Монгуш.

Тускай шаңналдар: «Эң улуг киржикчи» — Василий Ооржак (Сүт-Хөл). «Эң бичии киржикчи»--Намзырай Хомушку (Чөөн-Хемчик). «Көрүкчүнүң сонуургалы» -- Сайын-Херел Өпей (Ак-Довурак). «Хунаштаар-оолдуң өөреникчизи» -- Шончалай Чооду-Ооржак.

Хөөмейниң хевирлериниң аайы-биле:

«Хөөмей» — Херел Сат (Чөөн-Хемчик); «Сыгыт» — Алдын-Белек Норбу (Чаа-Хөл); «Каргыраа» — Каң-Хүлер Саая (Мөңгүн-Тайга); «Эзеңгилээр» — Айдың Быртаан-оол (Кызыл); «Борбаңнадыр» — Айбек Сат (Каа-Хем).

Тиилекчи ансамбльдар:

1-ги черни Чөөн-Хемчик кожуундан «Шыңгырааш» аас чогаал ансамбли ээлээн. Удуртукчузу — В.Х. Куулар. 2-ги черде – Бай-Тайгадан «Эдер-Куй» аас чогаал бөлүү, удуртукчузу — С.А. Докпак. 3-кү черде – Кызыл хоорайдан «Дыңгылдай» аас чогаал ансамбли, удуртукчузу — Ч.С. Тумат.

Хөөмей-сыгытка сонуургалдыгларга болгаш көрүкчүлерге бо мөөрей уттундурбас болуушкун болуп арткан деп бүзүрелдии-биле чугаалап болур. Ат-сураглыг хөөмейжи Хунаштаар-оол Ооржактың салгакчылары улам-на көвүдеп немежири чугаажок.